Εκπαίδευση στις Φ. Ε.
Ιστορία των Φυσικών Επιστημών
Στρατηγικές διδασκαλίας και μάθησης
Η περίπτωση της πτώσης των σωμάτων
 


Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες

Στρατηγικές Διδασκαλίας και Μάθησης

Για τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών στο πλαίσιο του Επιστημονικού Αλφαβητισμού μπορεί να χρησιμοποιηθούν ποικίλες στρατηγικές διδασκαλίας όπως αντιπαράθεση επιχειρημάτων, παιχνίδι ρόλων, σχεδιασμός αφίσας, συζήτηση πάνω σε κείμενα (που προέρχονται από τη λογοτεχνία, την ποίηση, τη φιλοσοφία, την ιστορία), συζήτηση πάνω σε άρθρα εφημερίδων και υλικό άλλων μέσων μαζικής ενημέρωσης, σχεδιασμός δικτυακού τόπου κ.λπ. Αυτές οι στρατηγικές διδασκαλίας ενθαρρύνουν τους μαθητές να συμμετέχουν σε συζητήσεις, να ανταλλάσσουν ιδέες που αφορούν στη Φύση των Φυσικών Επιστημών και τις συσχετίσεις ανάμεσα στις Φυσικές Επιστήμες και την κοινωνία. Κάποιες από αυτές τις στρατηγικές διδασκαλίας παρουσιάζονται παρακάτω:

Αντιπαράθεση επιχειρημάτων

Η Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες παρέχει γόνιμο πεδίο για συζήτηση και αντιπαράθεση επιχειρημάτων. Για παράδειγμα οι πήγες ενέργειας και η σύγχρονη έρευνα για το DNA είναι μόνο δύο από τα πολλά διαφορετικά θέματα που ενδιαφέρουν εκπαιδευτικούς και μαθητές κυρίως αν συνδέονται τα αποτελέσματά τους με την ποιότητα ζωής. Οι αντιπαραθέσεις πάνω σε θέματα όπως αυτά που αναφέρθηκαν προηγουμένως, μπορούν εύκολα να γίνουν αντιληπτές και να χρησιμοποιηθούν στην επιμόρφωση των εκπαιδευτικών αφού τους βοηθούν να εξοικειωθούν στη χρησιμοποίηση τεχνικών αντιπαράθεσης επιχειρημάτων στη σχολική τάξη καθώς και να εισαχθούν σε μια ευρύτερη κουλτούρα της Εκπαίδευσης στις Φυσικές Επιστήμες εστιάζοντας το ενδιαφέρον στη Φύση των Φυσικών Επιστημών και τη σύνδεση Φυσικών Επιστημών με την κοινωνία.

Οι συμμετέχοντες σε μια αντιπαράθεση με επιχειρήματα συνήθως δημιουργούν τρεις ομάδες, κάθε ομάδα παίρνει έναν κλειστό φάκελο ο οποίος περιέχει πληροφορίες για τις ιδέες που καλούνται να υποστηρίξουν με επιχειρήματα κατά τη διάρκεια της αντιπαράθεσης. Συνήθως δύο από τις ομάδες υποστηρίζουν τις δυο αντίθετες απόψεις και η τρίτη παίζει το ρόλο των δημοσιογράφων ή των πολιτών που προσπαθούν να κατανοήσουν τα επιχειρήματα των δυο πλευρών. Αυτή η τρίτη ομάδα συντονίζει τη συζήτηση.

Όλες οι ομάδες παίρνουν κάποιο πληροφοριακό υλικό για τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα των δυο περιπτώσεων. Αυτές οι πληροφορίες παρουσιάζονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να παρέχουν ισορροπία στην αντιπαράθεση παρέχοντας επιχειρήματα και στις δυο πλευρές, ώστε καμιά ομάδα να μη μπορεί να κερδίσει εύκολα στην αντιπαράθεση επιχειρημάτων.

Οι συμμετέχοντες έχουν αρκετό χρόνο στη διάθεσή τους για να μελετήσουν τις πληροφορίες που αφορούν την αντιπαράθεση και συζητούν στις ομάδες τους για να οικοδομήσουν την επιχειρηματολογία τους. Όταν όλες οι ομάδες είναι έτοιμες αρχίζει η πραγματική αντιπαράθεση. Ένας αντιπρόσωπος για καθεμία από τις δύο πρώτες ομάδες υποστηρίζει τις θέσεις της ομάδας του σε πέντε λεπτά, τότε τα μέλη της τρίτης ομάδας αρχίζουν να διατυπώνουν ερωτήσεις και στις δυο πλευρές ενώ τα μέλη της πρώτης και της δεύτερης ομάδας διατυπώνουν τις ενστάσεις τους η μια στην άλλη. Η αντιπαράθεση επιχειρημάτων πρέπει να επικεντρώνεται στη διαχείριση της γνώσης των Φυσικών Επιστημών στην κοινωνία. Συνεπώς οι συμμετέχοντες έχουν την ευκαιρία να βιώσουν τις Φυσικές Επιστήμες ως ένα πεδίο επιμόρφωσης στις τεχνικές συζήτησης και αντιπαράθεσης επιχειρημάτων.

Παιχνίδι ρόλων

Το παιχνίδι ρόλων μπορεί να γίνει για τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών ένα πεδίο για την ανάπτυξη χρήσιμων δεξιοτήτων όπως η ικανότητα κατανόησης πολλών διαφορετικών απόψεων που αφορούν μια συγκεκριμένη κατάσταση. Συνεπώς θέματα Φυσικών Επιστημών που επηρεάζουν την κοινωνία στις μέρες μας ή επηρεάστηκαν από την κουλτούρα , την οικονομία, την ηθική κ.λπ. στο παρελθόν στο πλαίσιο ενός παιχνιδιού ρόλων την αίθουσα διδασκαλίας των Φυσικών Επιστημών δίνουν στο συμμετέχοντα την ευκαιρία να έρθει σε αντιπαράθεση με ιδέες που μπορεί να είναι παρόμοιες έως εντελώς διαφορετικές από τις δικές τους. Κάθε ρόλος σε ένα παιχνίδι ρόλων είναι φορέας μιας στάσης ή ενός κοινωνικού στερεοτύπου που αποτελεί αντικείμενο επεξεργασίας κατά τη διάρκεια του παιχνιδιού ρόλων.

Οι συμμετέχοντες σε παιχνίδι ρόλων δημιουργούν ομάδες όπου κάθε ομάδα παίρνει υλικό με πληροφορίες για την ανάπτυξη των ρόλων των μελών της. Όταν όλες οι ομάδες είναι έτοιμες το παιχνίδι ρόλων λαμβάνει χώρα και οι συμμετέχοντες ενθαρρύνονται να αυτοσχεδιάσουν. Το παιχνίδι ρόλων στις Φυσικές Επιστήμες προσφέρει στους συμμετέχοντες την ευκαιρία να θεωρήσουν τα κοινωνικά φαινόμενα σε αλληλοσυσχέτιση με θέματα Φυσικών Επιστημών και να εξετάσουν εκ νέου την προσωπική τους θέση σε αυτά. Το παιχνίδι ρόλων ενθαρρύνει την παρατήρηση, την ανάλυση, την έκφραση, και την αναγνώριση πολλαπλών πτυχών μιας συγκεκριμένης κατάστασης.

Σχεδιασμός και παρουσίαση αφίσας

Πολλά θέματα των Φυσικών Επιστημών μπορεί να αποτελέσουν αντικείμενο επεξεργασίας σε μια δραστηριότητα για τη δημιουργία αφίσας. Οι συμμετέχοντες εργάζονται σε ομάδες και σχεδιάζουν μια αφίσα (χρησιμοποιώντας την τεχνική του κολάζ) για ένα θέμα των Φυσικών Επιστημών. Τους δίνονται πολύχρωμα χαρτόνια (1μ. X 0.5μ.) ως βάση για τις αφίσες τους, περιοδικά από τα οποία να αφαιρέσουν φωτογραφίες που να τις χρησιμοποιήσουν ως φόντο, ασπρόμαυρα φωτοαντίγραφα από επιλεγμένο υλικό και ακόμη κάποια βιβλία όπου μπορούν να αναζητήσουν περαιτέρω πληροφορίες για να συνθέσουν το θέμα της αφίσας τους. Τους δίνονται εργαλεία που θα τους χρειαστούν όπως ψαλίδια, κόλλες και μαρκαδόροι που γράφουν με διάφορα χρώματα. Όταν οι αφίσες είναι έτοιμες τις κρεμούν στην τάξη. Τα μέλη κάθε ομάδας παρουσιάζουν την αφίσα τους στην τάξη και απαντούν σε ερωτήσεις. Σε μια τέτοια δραστηριότητα, οι Φυσικές Επιστήμες γίνονται πεδίο επιμόρφωσης στο σχεδιασμό και την παρουσίαση οπτικών (κολάζ) και προφορικών (προφορική παρουσίαση) μηνυμάτων και ιδεών για ένα θέμα. Μια τέτοια δεξιότητα είναι απαραίτητη στα περισσότερα πεδία της εκπαίδευσης.

Συζήτηση σε κείμενα που αφορούν θέματα των Φυσικών Επιστημών

Η μελέτη, ανάλυση και συζήτηση κειμένων που προέρχονται από τη λογοτεχνία, την ποίηση και την φιλοσοφία, που αφορούν τον τρόπο με τον οποίο οι Φυσικές Επιστήμες επηρέασαν την κουλτούρα, μπορεί να γίνει χρήσιμη στρατηγική διδασκαλίας στο πλαισίου του επιστημονικού αλφαβητισμού. Επιλεγμένα κείμενα συγγραφέων, ποιητών και φιλοσόφων σε ένα θέμα που αφορά τις Φυσικές Επιστήμες μπορεί να αποτελέσει την αφετηρία για μια γόνιμη συζήτηση για τις πολιτισμικές αλληλοσυσχετίσεις των Φυσικών Επιστημών και της κοινωνίας. Οι συμμετέχοντες συζητούν πρώτα στις ομάδες και έπειτα όλοι μαζί επικεντρώνοντας το ενδιαφέρον τους στις αλληλοσυσχετίσεις της των Φυσικών Επιστημών, της θρησκείας και των Φυσικών Επιστημών, της ηθικής και των Φυσικών Επιστημών.

Σχεδιασμός δικτυακού τόπου

Οι συμμετέχοντες εργάζονται σε ομάδες για μια περίοδο ενός έως δύο μηνών και σχεδιάζουν ένα δικτυακό τόπο που αφορά σε ένα συγκεκριμένο θέμα. Αναζητούν στο διαδίκτυο και συλλέγουν πληροφορίες για το θέμα τους. Τους ζητείται να συνδυάσουν το υλικό που συνέλεξαν, να δημιουργήσουν το σενάριο του δικτυακού τόπου και αναπτύσσουν τον ιστοχώρο. Αν οι συμμετέχοντες έχουν παρακολουθήσει μια δραστηριότητα που αφορά την αφίσα (σχεδιασμός αφίσας για παρουσίαση ενός θέματος των Φυσικών Επιστημών) τώρα ο δικτυακός τόπος που καλούνται να σχεδιάσουν είναι ένα είδος ομιλίας, αλληλεπίδρασης, ανταλλαγής αφίσας. Οι συμμετέχοντες καλούνται να βιώσουν μια μετατόπιση από το μήνυμα που δίνεται με την ακίνητη σε αυτό που δίνεται με την κινούμενη εικόνα και από το παραδοσιακή τεχνική του κολάζ στο σύγχρονο σχεδιασμό πολυμέσων.

.