Εκπαίδευση στις Φ. Ε.
Ιστορία των Φυσικών Επιστημών
Στρατηγικές διδασκαλίας και μάθησης
Η περίπτωση της πτώσης των σωμάτων


Εκπαίδευση στις Φυσικές Επιστήμες

Η πρότασή μας: Η επαγγελματική κατάρτιση/ ανάπτυξη των εκπαιδευτικών ως διαδικασία συνεργατικής/ διαλογικής διερεύνησης

Τα μοντέλα που αφορούν την επιμόρφωση εκπαιδευτικών ευθυγραμμίζονται έμμεσα ή άμεσα με μια συγκεκριμένη θεωρία ή θεωρίες μάθησης και έτσι επιδρούν με διαφορετικό τρόπο στη φύση ενός προγράμματος κατάρτισης/ ανάπτυξης εκπαιδευτικών, διότι τα διαφορετικά μοντέλα επιφυλάσσουν διαφορετικούς ρόλους για τους εκπαιδευτικούς/ επιμορφούμενους και τους επιμορφωτές, προβλέπουν διαφορετικό υλικό επιμόρφωσης, διαφορετική οργάνωση του Αναλυτικού Προγράμματος και διαφορετική χρονική διάρκεια υλοποίησης.

Το παραδοσιακό δασκαλοκεντρικό μοντέλο σύμφωνα με το οποίο η γνώση «μεταδίδεται» από τον επιμορφωτή στον επιμορφούμενο αντικαθίσταται από εναλλακτικά μοντέλα επαγγελματικής κατάρτισης/ ανάπτυξης εκπαιδευτικών (κονστρουκτιβιστικά και κοινωνικοπολιτισμικά) σύμφωνα με τα οποία δίνεται έμφαση στην καθοδήγηση και την υποστήριξη των εκπαιδευτικών καθώς οικοδομούν σταδιακά την κατανόησή τους για την κουλτούρα και τις κοινότητες των οποίων είναι μέλη (Duffy & Cunningham, 1996, Rogoff, 2003). Κατά τη μετατόπιση του ενδιαφέροντος προς εποικοδομητικού τύπου επιμορφωτικές προσπάθειες, αναγνωρίζεται το γεγονός ότι πρέπει να συνδέεται η γνώση με τον πραγματικό κόσμο ή αυθεντικά πλαίσια που δίνουν νόημα στην κατάρτιση/ ανάπτυξη των εκπαιδευτικών και την καθιστούν σκόπιμη. Επίσης δίνεται έμφαση στην οικειοποίηση της γνώσης και των ικανοτήτων που είναι απαραίτητες σε ένα σύγχρονο πλαίσιο επαγγελματικής κατάρτισης/ ανάπτυξης εκπαιδευτικών (π.χ. ανάπτυξη συνεργατικών προγραμμάτων και αλληλεπιδραστικής έρευνας).

Πιστεύουμε ότι η επαγγελματική κατάρτιση/ ανάπτυξη θα πρέπει να θεωρείται ως κοινωνική διαδικασία. Επομένως, προτείνουμε ένα μοντέλο επαγγελματικής κατάρτισης/ ανάπτυξης που θα βασίζεται στην ενεργητική συμμετοχή των επιμορφούμενων και όχι μόνο στην παθητική απόκτηση της γνώσης (Bruner, 1996). Αν οι εκπαιδευτικοί θέλουν να μετασχηματίσουν τις απόψεις τους και τον τρόπο με τον οποίο διδάσκουν Φυσικές Επιστήμες υιοθετώντας σύγχρονες απόψεις για τη Φύση των Φυσικών Επιστημών, τη Φύση της Μάθησης και τη Φύση της Διδασκαλίας, θα πρέπει να εμπλέκονται σε προγράμματα επαγγελματικής κατάρτισης/ ανάπτυξης που θα έχουν τα παραπάνω χαρακτηριστικά.

Για το σχεδιασμό του προγράμματος επιμόρφωσης εκπαιδευτικών που διδάσκουν Φυσικές Επιστήμες υιοθετήσαμε κοινωνικοκονστρουκτιβιστικές και κοινωνικοπολιτισμικές μαθησιακές αρχές που βασίζονται στο σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η Ιστορία των Φυσικών Επιστημών στην προαγωγή της μάθησης στις Φυσικές Επιστήμες. Οι σκοποί μας είναι:

• Να αποσαφηνιστούν οι σύγχρονες απόψεις για τη Φύση των Φυσικών Επιστημών μέσω της αξιοποίησης αυθεντικών γεγονότων από την Ιστορία των Φυσικών Επιστημών.

• Να παρουσιαστούν στρατηγικές διδασκαλίας και μάθησης (π.χ. εργασία στο εργαστήριο, διαλεκτική αντιπαράθεση – ανάπτυξη επιχειρηματολογίας, διάλογος, μουσείο, εργασία σε ομάδες, παιχνίδι ρόλων, δράμα, διερεύνηση, προσομοιώσεις) που αξιοποιούν αυθεντικά γεγονότα σχετικά με το θέμα της πτώσης των σωμάτων από την Ιστορία των Φυσικών Επιστημών.

• Να διευκολυνθεί η μάθηση/ επιμόρφωση και η επαγγελματική κατάρτιση/ ανάπτυξη μέσω δραστηριοτήτων συνεργατικής διερεύνησης ανάμεσα στον επιμορφωτή και τους εν ενεργεία εκπαιδευτικούς/ επιμορφούμενους που διδάσκουν Φυσικές Επιστήμες (η μάθηση είναι από τη φύση της μια κοινωνική – διαλογική δραστηριότητα). Ένα πρόγραμμα επιμόρφωσης που προσανατολίζεται στη συνεργατική διερεύνηση θα πρέπει να εμπλέκει τους εκπαιδευτικούς σε συζητήσεις που αφορούν κοινές εμπειρίες τους και την ανάπτυξη συνεργατικών προγραμμάτων (π.χ. κατασκευή δικτυακού τόπου).

• Να εμπλακούν οι εκπαιδευτικοί που διδάσκουν Φυσικές Επιστήμες σε συνεργατικές δραστηριότητες προκειμένου να αναπτύξουν το δικό τους εκπαιδευτικό υλικό που θα μπορέσουν να αξιοποιήσουν στη διδασκαλία (π.χ. φύλλα εργασίας). Πιστεύουμε ότι όταν οι εκπαιδευτικοί έχουν την ευκαιρία να ερευνήσουν τις δικές τους πρακτικές στο δικτυακό τόπο συνεργατικά και με βοήθεια, υιοθετούν ότι θεωρούν κατάλληλο για αυτούς και τους μαθητές τους. Αυτό θα μπορούσε να γίνει μια δημιουργική μετασχηματιστική διαδικασία την οποία χειρίζονται οι συμμετέχοντες

• Να τεθεί πλαίσιο επιμόρφωσης, μάθησης και ομαδικής παραγωγικής δραστηριότητας στις εμπειρίες και τις ικανότητες των εν ενεργεία εκπαιδευτικών που διδάσκουν Φυσικές Επιστήμες (η γνώση ενυπάρχει στην πράξη) και να συνδεθεί η επιμόρφωση/ επαγγελματική κατάρτιση/ ανάπτυξη με τον πραγματικό κόσμο ή αυθεντικά προβλήματα της διδασκαλίας των Φυσικών Επιστημών που δίνουν νόημα στην κατάρτιση/ ανάπτυξη των εκπαιδευτικών και την καθιστούν σκόπιμη (η μάθηση ενυπάρχει στις δραστηριότητες και τις πρακτικές στις οποίες λαμβάνει χώρα). Αυτό σημαίνει ότι οι δραστηριότητες του προγράμματος θα πρέπει να εμπλέκουν τους εκπαιδευτικούς στην ανάληψη ευθύνης για την επίλυση «πραγματικών προβλημάτων από σχολικές τάξεις όπου διδάσκονται Φυσικές Επιστήμες» (η γνώση εξαρτάται από το πλαίσιο)..